Op Texel (vlakte van Kerke) is in het najaar van 2015 experimenteel zeegras uitgezaaid in kleine plotjes (1.5 x 1.5 m). Doel hiervan is om te onderzoeken waarom er in 2015 geen enkele pol zeegras is opgekomen uit het in 2014 uitgezaaide zaad.

Hoewel de vlakte van Kerke potentieel geschikt lijkt qua hoogteligging, bodemtype en beschikbaarheid van voedingsstoffen is er schijnbaar toch meer aan de hand. Wij hebben de theorie dat het wel eens aan wadpieren en/of de grote hoeveelheid zeewier zou kunnen liggen die zich in de zomer daar ophoopt. Volwassen wadpieren kunnen het wad behoorlijk  ‘omspitten’ en met een wadpierreliëf van meer dan enkele centimeters maken zowel zeegraszaadjes als zeegraskiemplantjes weinig kans. Vooral als de wadpierdichtheden zo hoog zijn als op de vlakte van Kerke (soms wel meer dan 50/m2). Zeewier kan soms grote pakketten vormen die óf alle onderliggende dieren en planten verstikken, óf de bodem ‘vegen’ met hun beweging over de bodem met het getij mee.

Vandaar een proef op de Vlakte van Kerke (vanaf de dijk met een verrekijker als een rij palen te zien) waarbij we wadpieren uitsluiten met een ingegraven net en waarbij we ook anti-algenkooien neer gaan zetten. De anti-wadpiermatten zijn in het najaar al geplaatst, vóórdat het zeegraszaad werd aangebracht, de eerste anti-algproefkooi is dit weekend geplaatst. Als deze kooi werkt komen er nog 15 kooien extra op het wad te staan. Dan hebben we in totaal 4 experimentele ‘behandelingen’: zonder wadpieren/zonder algen, met wadpieren/zonder algen, zonder wadpieren/met algen, zonder wadpieren/zonder algen. Hopelijk kunnen we aan de hand van deze simpele proef meer zeggen over de kansen van zeegras op de Vlakte van Kerke.

 

Afgelopen weekend zijn we met een team van onderzoekers, natuurbeschermers en vrijwilligers nog een keer naar de oude zuidmeep gevaren ten noorden van Griend om het experimentaal zaaien van ondergedoken zeegras af te maken.

Met een schip van de Friesche vloot (Stânfries) voeren we zaterdag morgen in alle vroegte vanuit Harlingen naar de beoogde plaats van bestemming. Daar aangekomen liet schipper Sjoerd ons droogvallen waardoor we gemakkelijk het wad op konden. Omdat we het zeegras vrij diep inzaaien (rond de -90 tot -100 cm NAP) is de tijd om te werken erg beperkt. Slechts 1,5 tot 2 uur valt het wad daar droog, en dat alleen bij een heel laag getij. Het zeegras wat we hebben gezaaid staat dus meer dan 90% van de tijd onderwater.

Dankzij een enthousiast en ervaren team én prachtig weer kon het zeegras snel en efficiënt gezaaid worden, verspreid over twee getijden. Op zondagochtend, bij het zonovergoten ochtendgloren, hebben we de laatste zeegraszaden gepland. In totaal hebben we 12 plots aangelegd op 3 locaties. Per locaties hebben we twee plots mét en twee zonder kokosmat aangelegd. De kokosmat wordt gebruikt om de bodem te stabiliseren in de hoop dat zaden en kiemplanten daardoor minder snel weg zullen spoelen. Omdat we niet weten of de kokosmat misschien ook negatieve gevolgen heeft, zoals bijvoorbeeld het stimuleren van algengroei, hebben we ook plots zonder kokosmat aagelegd.

In juli weten we of er planten op zijn gekomen. Erg spannend, want het is voor het eerst dat er in de Waddenzee zo diep (-100 cm NAP) zeegras is gezaaid. Als de planten hier succesvol kunnen groeien biedt dit interessante inzichten voor het herstel van ondergedoken zeegras.

Eerder schreven we op deze blog dat we pogingen doen om zeegras te zaaien op het wad ten noorden van Griend. Misschien is het hierbij niet helemaal duidelijk geworden dat het hierbij gaat om een Experiment. Natuurlijk is natuurherstel het einddoel, maar om daar succesvol toe te komen moet er ook af en toe geëxperimenteerd worden om succesvolle vervolgstappen te kunnen zetten.

Daarom zijn we met een team van veelal onderzoekers bezig om te kijken of ondergedoken groot zeegras (in dit geval groeiend tegen de laagwaterlijn en alleen bij springtij droogvallend) een kans heeft om aan te slaan in de Nederlandse Waddenzee. Dit is nog niet eerder geprobeerd, eerdere herstelpogingen hebben zich gericht op droogvallend groot zeegras. Daarom pakken wij de eerste stappen experimenteel aan. Als het blijkt dat de planten aanslaan, kunnen we beter bekijken of grootschalig herstel van ondergedoken groot zeegras in de Waddenzee zin heeft.

Dit experiment zal komend weekend vervolgd worden.