Landschapsarchitectuur? ja u leest het goed, deze nieuwe ‘trend’ in zeegrasherstel trok afgelopen week tientallen vrijwilligers naar Groningen. In een verwarmde partytent werden heel wat uren raffia gekamd en matjes geknoopt met roadtrip seventies muziek op de achtergrond. Het resultaat? Al bijna 180 zeegrasmatjes, gemaakt van biologisch afbreekbaar plastic en palmbladvezels (raffia). Het uiteindelijke doel is de fabricatie van zo’n 340 milieuvriendelijke tapijtjes om klein zeegras na te bootsen.

Nieuwe inzichten

Dat klinkt nog niet als ‘echt’ zeegras en dat klopt ook. Over een paar weken gaan we weer groot zeegras uitzaaien, op experimentele wijze, waarbij we de laatste inzichten van vorig jaar meenemen in een nieuwe proefopzet. Vorig jaar bleek dat de door ons gedroomde plantdichtheid (meer dan 10 per vierkante meter) ecologisch gezien niet haalbaar bleek: door de warme zomer gingen juist de planten met de hoogste dichtheden het eerste dood. Tegelijkertijd keken we goed rond in de natuurlijke zeegrasvelden in Duitsland. Wat bleek? Groot zeegras lijkt op het droogvallende wad niet voor te komen in zulke hoge dichtheden als het ‘alleen’ groeit. Alleen betekent hier zonder nabijheid van klein zeegras, Zostera noltii. En op de plekken waar wél hoge dichtheden droogvallend groot zeegras voorkwamen groeiden juist hoge dichtheden klein zeegras.

Samenwerking

Groot en klein zeegras lijken op twee manieren samen voor te komen. Ze groeien of helemaal door elkaar heen, zoals bijvoorbeeld op Sylt, óf de twee soorten staan naast elkaar in plaats van door elkaar heen; klein zeegras op bulten en groot zeegras in de poeltjes daartussen. Het lijkt er dus op dat klein zeegras groot zeegras faciliteert. Willen we verkennen op welke manier herstel van hoge dichtheden groot zeegras mogelijk is, dan moeten we dus rekening houden met dit soort processen. Idealiter zouden we dus beide soorten tegelijkertijd aanplanten in zeegrasherstelexperimenten. Helaas is het nog niet gelukt om voldoende klein zeegraszaad te verzamelen (dat is héél klein), daarom maken we nu matten klein zeegras na.

Het bouwen van een landschap

Met de geknoopte matten hopen we een zogenaamd ‘facilitatielandschap’ na te bouwen waarbij we klein zeegras na bootsen en daartussen groot zeegraszaad planten. De matten zullen zand en slib invangen en als klein zeegrasbulten functioneren. In de gevormde poeltjes tussen de structuren gaat groot zeegras hopelijk succesvol groeien en bloeien. Over 3 weken vindt het zaaien plaats (op Griend en het Uithuizer wad) en zal een volgende update volgen.

We zoeken nog meer ‘matjesknopers’. Heeft u volgende week een dag of halve dag de tijd, neem dan contact op!